Η υπαρξιακή ψυχοθεραπεία είναι μία διαδρομή κατά την οποία ο θεραπευόμενος, με τη βοήθεια του θεραπευτή του, ξεκαθαρίζει τις πεποιθήσεις του, εκφράζει και αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, εμπλουτίζει το αντιληπτικό του πεδίο και το εύρος των εμπειριών του, καταπολεμά τους φόβους του, έρχεται σε επαφή με τον αυθεντικό του εαυτό, τον οποίο σιγά σιγά τολμά να αποκαλύψει και στον κόσμο. Όταν μιλάμε για αυθεντικότητα στην υπαρξιακή προσέγγιση, εννοούμε την πρόθεσή μας να ζούμε βάσει των πεποιθήσεων και αξιών μας και σε συμφωνία με τα πραγματικά συναισθήματα, τις προτεραιότητες και ανάγκες μας. Όταν κάποιος ζει αυθεντικά, ζει σκόπιμα, δηλαδή με συνείδηση του εαυτού του, της ευθύνης του, των περιορισμών και της δύναμής του.
Σε τι διαφέρει η υπαρξιακή προσέγγιση από τις υπόλοιπες;
1. Το παρελθόν αναγνωρίζεται ως σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση του ανθρώπου, αλλά όχι καθοριστικός. Το ότι μπορούμε να αποκτήσουμε επίγνωση του εαυτού και του περιβάλλοντός μας μάς καθιστά υπεύθυνους για τις όποιες επιλογές κάνουμε σχετικά με την εξέλιξή μας. Στα πλαίσια αυτής της λογικής, το άτομο θεωρείται πάντα ικανό, στις όποιες συνθήκες, να ζήσει, από τη στιγμή που το αποφασίσει, κατά τον τρόπο που επιθυμεί για τον εαυτό του. Είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε τη στάση που θα κρατήσουμε απέναντι σε όσα δεν μπορούμε να αλλάξουμε ή ανήκουν στο παρελθόν.
2. Αυτά που η ψυχιατρική ονομάζει "διαταραχές" γίνονται κατανοητές ως καταστάσεις σύμφυτες με την ανθρώπινη φύση, που αναπόφευκτα αγωνιά και άγχεται για το τέλος, την αρχή αλλά και το νόημα της ζωής. Οι δυσκολίες αυτές είναι πανανθρώπινες και απόλυτα κατανοητές όταν ειδωθούν υπό το πρίσμα της πολυπλοκότητας της ζωής και του ανθρώπου. Στην υπαρξιακή ψυχοθεραπεία λοιπόν, προσπαθούμε να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο κάθε μοναδικός άνθρωπος παλεύει με τη μοναξιά, το θάνατο, την αβεβαιότητα, το άγχος, την ενοχή, το κενό, την ευθύνη, την ελευθερία του, τη σχέση του με τη ζωή και τους ανθρώπους.
3. Η σχέση με τον υπαρξιακό θεραπευτή είναι αυθεντική και στηρίζεται στο σεβασμό και την εμπιστοσύνη. Ο υπαρξιακός θεραπευτής δεν κρύβεται πίσω απο την ουδετερότητα ή αντικειμενικότητα του ερευνητή, αλλά βρίσκεται πλήρης και σε μία αληθινή, ανθρώπινη συνάντηση με τον θεραπευόμενο. Ο θεραπευόμενος αντίστοιχα, συναντάται ως ένα μοναδικό άτομο και όχι ως πελάτης που ανήκει σε μία κατηγορία ατόμων που πάσχουν από μία διαταραχή.